Bloglar

Avrupa Birliği’nin çevre politikalarını sertleştirdiği bir dönemde, Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) işletmeler için kaçınılmaz bir gerçek haline gelmiştir. 1 Ekim 2023 itibarıyla yürürlüğe giren bu düzenleme, ithal edilen ürünlerin gömülü emisyonlarının izlenmesi ve raporlanmasını zorunlu kılmaktadır. Geçiş döneminde mali bir yükümlülük bulunmasa da, 1 Ocak 2026’da tam uygulama başladığında hazırlık yapmamış şirketler ciddi sıkıntılarla karşı karşıya kalacaktır. Bu süreçte verilerini doğru toplayamayan firmalar hem yüksek para cezalarıyla hem de pazar payı kayıplarıyla karşılaşacaktır. ISO 14064-1 standardı, emisyonların hesaplanması ve raporlanması için kritik bir yol gösterici rol üstlenmektedir.

Türkiye de bu küresel dönüşüme uyum sağlamak amacıyla politika ve altyapı çalışmalarını hızlandırmıştır. SKDM entegrasyonu ve ulusal mevzuatın uyumlaştırılması için gümrük uygulamaları ile veri yönetim sistemleri modernize edilmekte, işletmelerin AB pazarında rekabet gücünü koruyabilmeleri hedeflenmektedir. Ayrıca düzenleyici kurumlar ve sivil toplum kuruluşları, özellikle KOBİ’lere yönelik rehberler ve destek programlarıyla sürecin kolaylaştırılmasına katkı sunmaktadır.

SKDM gibi düzenlemeler, küresel karbon piyasasının gelişimini de hızlandırmaktadır. Karbon piyasaları, gelecekte hem şirketler hem de devletler için büyük bir finansal platforma dönüşecek, emisyon azaltamayan taraflar karbon kredileri ve ticaret mekanizmaları aracılığıyla finansal yükümlülüklerle karşılaşacaktır. Bu gelişmeler, ülkelerin enerji politikalarını ve dış ticaret stratejilerini yeniden şekillendirecek; emisyon hedeflerine ulaşmak için daha sıkı önlemler alınmasını zorunlu hale getirecektir.

Geçiş dönemi, 2025 sonuna kadar mali yükümlülük olmadan şirketlerin veri toplama ve uyum süreçlerini hazırlamaları için bir fırsat sunmaktadır. Ancak bu rahatlama dönemi değil, aksine işletmelerin uygulama esaslarını öğrenip eksikliklerini gidermeleri gereken kritik bir hazırlık sürecidir. Bu dönemi etkin şekilde kullanan, verilerini şeffaf ve doğru biçimde raporlayan şirketler, 2026 sonrası SKDM’nin tam olarak yürürlüğe girmesiyle önemli bir rekabet avantajı elde edeceklerdir.